#13 - Mỹ - Venezuela: Điểm nóng cuối năm 2025
7 November, 2025
Cuộc khủng hoảng giữa Mỹ và Venezuela không phải mới. Từ năm 2019, Washington đã áp đặt nhiều vòng trừng phạt và liên tục cáo buộc chính quyền Nicolás Maduro dính líu đến ma túy, tham nhũng và thao túng bầu cử. Sau một giai đoạn lắng xuống, căng thẳng bất ngờ tăng mạnh trở lại trong năm 2025 khi chính quyền Trump tái khởi động chiến dịch “chống ma túy” trên vùng biển Caribbean.
Từ tháng 9, Mỹ đã tiến hành hơn chục cuộc không kích vào các tàu được cho là vận chuyển ma túy, đồng thời triển khai cụm tàu sân bay USS Gerald R. Ford, cùng hàng nghìn binh sĩ và máy bay chiến đấu tới khu vực. Giới quan sát cho rằng đây là dấu hiệu điển hình của giai đoạn “chuẩn bị hành động” trong mô hình can thiệp giới hạn của Mỹ.
Trong tuần đầu tháng 11, Thượng viện Mỹ đã bác bỏ đề xuất hạn chế quyền can thiệp quân sự của Tổng thống với tỷ lệ sít sao 49–51. Quyết định này giúp Nhà Trắng có toàn quyền linh hoạt nếu muốn mở rộng chiến dịch từ biển sang lãnh thổ Venezuela , một bước ngoặt chính trị quan trọng khiến rủi ro xung đột gia tăng rõ rệt.
Câu hỏi đặt ra là:
Liệu Mỹ có tiến hành một cuộc tấn công quân sự nhăm vào Venezuela trước năm 2026 không?
Dự báo của ASF
Nhóm chuyên gia của ASF cho rằng có 35% khả năng viễn cảnh về một cuộc tấn công sẽ xảy ra trong năm 2025. Theo phân tích của ASF, trong các trường hợp tương tự như Iraq, Libya, Syria hay Iran xác suất trung bình để Mỹ tiến hành ít nhất một đòn tấn công giới hạn trong giai đoạn căng thẳng thường chỉ khoảng 7% trong hai tháng (tương đương 10–30% mỗi năm). Đây được xem là tỷ lệ cơ sở lịch sử (base rate) cho các khủng hoảng cưỡng chế kiểu này.
Việc xác suất hiện nay được nâng lên 35%, tức cao gấp 5 lần mức trung bình lịch sử, cho thấy tình hình đã vượt xa ngưỡng “đe dọa” thông thường và đang tiến sát vùng rủi ro thực sự. Dù con số này vẫn dưới 50%, nghĩa là khả năng tấn công chưa chiếm ưu thế, nhưng mức tăng đột biến so với nền tảng lịch sử là tín hiệu đáng báo động, phản ánh rằng Washington đã sẵn sàng về chính trị, pháp lý và quân sự, chỉ còn chờ một cái cớ phù hợp để hành động.
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến dự báo
Thứ nhất – Sức ép quân sự và triển khai thực địa:
Việc Mỹ đưa tàu sân bay, chiến hạm và hàng nghìn binh sĩ tới Caribbean, cùng các vụ tấn công đã diễn ra, chứng tỏ chiến dịch hiện nay không chỉ là răn đe. Mức độ sẵn sàng chiến đấu của lực lượng Mỹ hiện cao hơn nhiều so với các giai đoạn “nóng” ở Syria hay Iran trước đây.Thứ hai – Cấu trúc pháp lý và chính trị thuận lợi:
Sau khi Thượng viện thất bại trong việc hạn chế quyền can thiệp, ông Trump gần như không còn rào cản thể chế nào. Văn phòng Cố vấn Pháp lý (OLC) của Nhà Trắng được cho là đang xây dựng căn cứ pháp lý mới để hợp thức hóa khả năng tấn công trên bộ, dưới danh nghĩa “tự vệ trong cuộc chiến chống ma túy xuyên quốc gia.”Thứ ba – Hành vi khiêu khích và liên kết của Venezuela:
Caracas đã tăng cường huy động dân quân, tiến hành bay áp sát tàu Mỹ, và kêu gọi Nga – Iran hỗ trợ phòng không. Những động thái này không chỉ củng cố hình ảnh “nhà nước ma túy” mà Washington muốn xây dựng, mà còn mở ra logic “ra tay trước khi đối phương được tiếp viện”.Thứ tư – Các ràng buộc và chi phí ngoại giao:
Dù vậy, vẫn còn những điểm kìm hãm quan trọng. Venezuela chưa trực tiếp tấn công lực lượng Mỹ; một đòn đánh không có “cớ” rõ ràng có thể vấp phải phản ứng mạnh từ khu vực Mỹ Latin và Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Đây là yếu tố khiến khả năng leo thang vẫn dừng lại ở mức đáng lo nhưng chưa vượt ngưỡng nguy hiểm.
Hệ quả nếu xảy ra tấn công
Nếu Mỹ mở rộng chiến dịch sang lãnh thổ Venezuela, tác động sẽ lan tỏa trên nhiều mặt:
Kinh tế – năng lượng: Giá dầu có thể tăng đột biến trong ngắn hạn do nguồn cung từ khu vực Caribbean bị gián đoạn. Các công ty năng lượng Mỹ và châu Âu hoạt động tại Nam Mỹ sẽ chịu rủi ro cao hơn.
Chính trị – khu vực: Một hành động quân sự có thể khiến làn sóng phản ứng chống Mỹ bùng lên trong khu vực, làm tổn hại quan hệ với Brazil, Mexico và các nước CARICOM.
Chiến lược toàn cầu: Nga và Iran nhiều khả năng sẽ tận dụng cơ hội để mở rộng hiện diện quân sự gián tiếp tại Tây bán cầu, biến Venezuela thành một “điểm cắm” mới trong bàn cờ cạnh tranh với Washington.
Về đối nội, đây cũng có thể trở thành công cụ chính trị giúp ông Trump củng cố hình ảnh “tổng thống mạnh tay” trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ đang giảm trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026, một hiện tượng quen thuộc trong chính trị được gọi là “rally around the flag effect”.
Điều cần theo dõi
Trong giai đoạn cuối năm, ASF khuyến nghị quan sát chặt các tín hiệu sau:
Thay đổi ngôn ngữ từ Nhà Trắng: nếu chiến dịch được mô tả là “ngăn chặn năng lực quân sự Venezuela” thay vì “chống ma túy”, đó là bước chuyển nguy hiểm.
Xuất hiện vũ khí hoặc cố vấn Nga – Iran tại Venezuela: sẽ tạo “cái cớ hợp pháp” cho hành động quân sự.
Sự cố trên biển gây thương vong cho lực lượng Mỹ.
Họp khẩn cấp của OAS hoặc Liên Hợp Quốc.
